Φαράγγι Σαμαριάς, Κρήτη

Το Φαράγγι Σαμαριάς είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης με 18 χλμ. μήκος και ο δρόμος που βαδίζουμε μέσα σ' αυτό είναι 14 χλμ. Το πλάτος του κυμαίνεται από 150 έως 3 μέτρα, στο στενότερο σημείο του, τις Πόρτες. Ανακηρύχθηκε εθνικός δρυμός, το 1962 για την προστασία της σπάνιας χλωρίδας και πανίδας. Το 1980 βραβεύτηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως μία από τις πιο όμορφες περιοχές. Χάρη στην άγρια και βαραθρώδη διαμόρφωσή του, είναι ο μοναδικός τόπος που ζει ακόμη το "αγρίμι" όπως λένε οι ντόπιοι τον κρητικό αίγαγρο. Ζουν επίσης πολλά σπάνια είδη πουλιών και σ' όλο το μήκος του φαραγγιού φυτρώνουν πολλά και σπάνια βότανα όπως το άγριο δίκταμο κι αγριολούλουδα.

Μέσα στο φαράγγι απαγορεύεται: το κυνήγι, το άναμμα φωτιάς, η συλλογή λουλουδιών και βοτάνων, καθώς και η διανυκτέρευση. Σ' όλο το μήκος της διαδρομής υπάρχουν φύλακες καθώς και αγωγιάτες με μουλάρια που μεταφέρουν με κάποιο κόμιστρο, όποιον παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα.

Ακόμα στην είσοδο δίνεται ένα συμβολικό εισιτήριο, που επιστρέφεται στην έξοδο, για να ελέγχεται αν όλοι οι επισκέπτες βγήκαν από το φαράγγι. Το χειμώνα το φαράγγι είναι αδιάβατο και το πέρασμα επιτρέπεται από τις αρχές Μαΐου μέχρι το τέλος Οκτωβρίου. Η πορεία διαρκεί 6-8 ώρες ανάλογα τις ικανότητες του πεζοπόρου. Για την πορεία πρέπει να έχουμε εφοδιαστεί με κατάλληλα σκληρά παπούτσια, (άρβυλα), και ελαφρά τροφή. Νερό δε χρειάζεται να μεταφέρουμε μαζί μας, αφού σ' όλο το μήκος του Φαραγγιού, κυλούν ρυάκια με γάργαρα, καθάρια νερά. Πρέπει δε, να έχουμε ενημερωθεί πότε φεύγει το τελευταίο καραβάκι από την Αγία Ρουμέλη όπου θα βγούμε, για τα Σφακιά.

Ο Ξυλόσκαλος, στην είσοδο του φαραγγιού και σε υψόμετρο 1.200μ , είναι ένα στενό μονοπάτι με ξύλινο στηθαίο για την ευκολία και προστασία αυτών που θα κατεβούν στο Φάραγγα, όπως το λένε οι ντόπιοι. Κατηφορίζοντας το μονοπάτι, σιγά-σιγά κυριαρχείσαι από ένα δέος. Βουνά πανύψηλα δεξιά και αριστερά και μια χαράδρα χωρίς τέλος μπροστά σου. Αναρίθμητες αποχρώσεις του πράσινου και πέρα στο βάθος άλλο κι άλλο ψηλό βουνό. Τέσσερα χιλιόμετρα κατηφορίζεις κι άλλοτε χάος μπροστά σου, άλλοτε πανύψηλα δέντρα, πηγές με νερό και κάπου κάπου θεόρατοι βράχοι νομίζεις ότι θα κόψουν το δρόμο.

Μετά 30 λεπτά πορεία μια μικρή αλλαγή στο τοπίο μας. Μπροστά μας και δεξιά το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου περιτριγυρισμένο με τεράστια κυπαρίσσια και 2 πύλες στο προθάλαμο. Έχουμε ήδη φτάσει στο βάθος του φαραγγιού και γύρω μας ορθώνονται βουνά ως 2.000 μέτρα. Εδώ η πορεία αλλάζει, γίνεται πιο ομαλή. Κάθε λίγο άλλα μικρότερα φαράγγια έρχονται να ενωθούν με τον φάραγγα. Η κοιλάδα αρχίζει να πλαταίνει και το νερό εντελώς ξαφνικά χάνεται μέσα στη γη.

Εδώ κάτω, στη μέση του Φάραγγα είναι το χωριό Σαμαριά, ακατοίκητο πλέον, αφού οι ξυλοκόποι και οι βοσκοί που το κατοικούσαν, μεταφέρθηκαν αλλού όταν έγινε ο Εθνικός δρυμός, το 1962 . Στο βυζαντινό εκκλησάκι του 14ου αι. που βρίσκεται εδώ, σώζονται πολλές εικόνες και τοιχογραφίες. Τιμάται δε στην όσια Μαρία την Αιγυπτία, το όνομα της οποίας έγινε Σία Μαρία και τέλος Σαμαριά, όνομα που πήρε ολόκληρη η περιοχή.

Με την πηγή του, το χωριουδάκι προσφέρεται σαν ιδανικός τόπος για μια ανάπαυλα και ένα πρόχειρο γεύμα. Βρισκόμαστε άλλωστε στα μισά της διαδρομής. Τώρα το τοπίο αλλάζει όψη. Η χαράδρα στενεύει και πανύψηλοι τοίχοι βράχων έρχονται όλο και πιο κοντά. Λίγο πριν φτάσεις στις Πόρτες, δεξιά σου ένα πλάτωμα κι ένα ρυάκι που τρέχει, σε προκαλούν να σταθείς και να ξεδιψάσεις.

Φτάνοντας στις Πόρτες το θέαμα είναι μαγευτικό! Οι δύο πλευρές του φαραγγιού πλησιάζουν η μία την άλλη τόσο, που νομίζεις πως θα ενωθούν και σχηματίζουν μια στενή πόρτα πλάτους 3 μέτρων και ύψους 600 μέτρων . Περνώντας το στενό πέρασμα αντικρίζεις στο βάθος το καταγάλανο της θάλασσας. Το μονοπάτι οδηγεί τώρα μέσα σε ξερό χείμαρρο, πάνω σε στρογγυλές πέτρες. Το φαράγγι πλαταίνει και φτάνει σε ένα άλλο έρημο χωριό, την Αγία Ρουμέλη. Ένα χιλιόμετρο ακόμη πάνω στις ίδιες πέτρες και φτάνουμε στο νέο χωριό Αγία Ρουμέλη. 'Όμορφος επίλογος στην πορεία μας η έξοδος από το Φαράγγι στο Λυβικό πέλαγος.

Ένα μπάνιο μετά από τη μεγάλη πορεία, είναι ότι καλύτερο, σε μια θαυμάσια ακρογιαλιά.

Φωτογραφίες / Φαράγγι Σαμαριάς